ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ತಾಲೂಕಿನ ಮರಡಿಹಳ್ಳಿ ಒಂದು ಪುಟ್ಟ ಹಳ್ಳಿ. ಅದು ಪೂನಾ-ಬೆಂಗಳೂರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಚಿತ್ರದುರ್ಗದಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಎಡಭಾಗಕ್ಕೆ 22 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಮರಡಿಹಳ್ಳಿಯ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಆರೋಗ್ಯ ಕೇಂದ್ರದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ನಿಂತರೆ ಆ ಕೇಂದ್ರದ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲುಬಂಡೆಗಳ ಒಂದು ಸಣ್ಣ ಗುಡ್ಡ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅವು ದೂರಕ್ಕೆ ಸಾಧಾರಣ ಕೆಂಪು ಬಂಡೆಗಳ ಹಾಗೆ ಕಾಣುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ಹತ್ತಿರದಿಂದ ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಅವುಗಳ ವಿಶಿಷ್ಟ ರಚನೆ ಸ್ಫುಟವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿನ ಭಾರತೀಯ ಭೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯ ಫಲಕಗಳು ಅವುಗಳನ್ನು `ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ’(ದಿಂಬಿನಾಕಾರದ ಶಿಲಾಪ್ರವಾಹ)ಗಳೆಂದು ಹೇಳುತ್ತವೆ.
ಅಲ್ಲದೆ ಆ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಪ್ರಪಂಚದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ ರಚನೆಗಳೆಂದು ಸಹ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಆ ಶಿಲಾಪ್ರವಾಹದ ರಚನೆಗಳು ರೂಪುಗೊಂಡು 2500 ದಶಲಕ್ಷ ವರ್ಷಗಳಾಗಿವೆ! ಹಾಗಾದರೆ ಈಗ ಭೂಮಿಯ ವಯಸ್ಸೆಷ್ಟು? ಈ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ ರಚನೆಗಳು ರೂಪುಗೊಂಡಾಗ ಭೂಮಿಯ ವಾತಾವರಣ ಹೇಗಿತ್ತು?
ಸುಮಾರು ಹದಿನೈದು ಶತಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಈಗಿನ ಅನಂತ ವಿಶ್ವದ ಎಲ್ಲಾ ವಸ್ತುಗಳೂ (Matter) ಸಂಕುಚಿತಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಎಷ್ಟೆಂದರೆ ವಿಶ್ವದ ವಸ್ತುಗಳೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಈ ವಾಕ್ಯದ ಕೊನೆಗಿರುವ ಪೂರ್ಣವಿರಾಮಕ್ಕಿಂತ ಸಣ್ಣದಾಗಿ ಸಂಕುಚಿತ ಗೊಂಡಿದ್ದವೆಂದರೆ ಊಹಿಸಿಕೊಳ್ಳಿ. ಆಗ ಶಕ್ತಿಯ ಸಾಂದ್ರತೆ ಎಷ್ಟು ಪ್ರಬಲವಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ, ಎರಡು ಮೂಲಭೂತ ಶಕ್ತಿಗಳಾದ ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣ ಶಕ್ತಿ ಹಾಗೂ ವಿದ್ಯುತ್ಕಾಂತತೆ ಸಂಯೋಗ ಹೊಂದಿ ಏಕತ್ವಗೊಂಡಿದ್ದವು. ಸಂಕುಚಿತಗೊಂಡ ಆ ಬೆಂಕಿಯುಂಡೆ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಡಿಗ್ರಿ ಉಷ್ಣತೆಯೊಂದಿಗೆ ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡಿತು. ಆಗ ಬೆಳಕು ಮತ್ತು ಇನ್ನಿತರ ಪೂರಕ ಕಣಗಳಲ್ಲಿ ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಯಿದ್ದು ಅದು ಆಕಾಶ ಮತ್ತು ಸಮಯದಲ್ಲಿ (Space and Time) ಪ್ರಬಲ ಅಲೆಗಳನ್ನುಂಟುಮಾಡಿತು. ಉಷ್ಣತೆ ಹಾಗೂ ಸಾಂದ್ರತೆಯಲ್ಲಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸಗಳು ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ವಿವಿಧ ಸ್ತರಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದವು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ವಾಯು ಅಲೆಗಳು ಒಂದೆಡೆಗೆ ಸೆಳೆಯಲ್ಪಟ್ಟು ದಟ್ಟವಾಗಿ ನಂತರ ವಸ್ತುವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಹೊಂದಿದವು ಹಾಗೂ ಅದೇ ವಸ್ತುಗಳೇ ಇಂದು ಆಕಾಶಗಂಗೆಗಳಾಗಿ ಈ ವಿಶ್ವ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ.
ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಭೂಮಿ
ಸುಮಾರು ಎರಡು ಲಕ್ಷ ಕೋಟಿ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ಚೂರು ನಮ್ಮ ಭೂಮಿ! ಸೂರ್ಯನಿಂದ ಬೇರ್ಪಟ್ಟ ನವಜಾತ ಭೂಮಿ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಡಿಗ್ರಿ ಉಷ್ಣತೆಯಿಂದೊಡಗೂಡಿ, ಭರ್ರನೆ ಸುತ್ತುತ್ತಿರುವ ವಾಯುರೂಪದ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಆವರಿಸಿತ್ತು. ಕ್ರಮೇಣ ಉರಿಯುವ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿನ ಅನಿಲಗಳು ತಣ್ಣಗಾಗತೊಡಗಿದವು. ತಣ್ಣಗಾದ ಅನಿಲಗಳು ದ್ರವರೂಪ ತಾಳಿದವು. ಆಗ ಭೂಮಿ ಬಿಸಿದ್ರವದ ಮುದ್ದೆಯಂತಾಗಿತ್ತು.
ಕಾಲಕ್ರಮೇಣ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿನ ದ್ರವರೂಪದ ವಸ್ತುಗಳೆಲ್ಲಾ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆಯಾಗಿ ವ್ಯವಸ್ಥಿತಗೊಳ್ಳತೊಡಗಿದವು. ಅತಿ ಹೆಚ್ಚು ತೂಕವುಳ್ಳ ವಸ್ತು ಭೂಮಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗಕ್ಕೂ, ಕಡಿಮೆ ತೂಕವುಳ್ಳದ್ದು ಅದರ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ಅತಿ ಕಡಿಮೆ ತೂಕ ಉಳ್ಳದ್ದು ಹೊರಭಾಗದ ಕವಚವಾಗಿ ಬೇರ್ಪಟ್ಟವು. ಭೂಮಿಯ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿ ಕರಗಿದ ಕಬ್ಬಿಣ- ಅದು ರೂಪುಗೊಂಡಾಗ ಎಷ್ಟು ಬಿಸಿಯಿತ್ತೋ, ಈಗಲೂ ಅಷ್ಟೇ ಬಿಸಿಯಿದೆ. ಅದರ ಮೇಲೆ ಕರಗಿದ ಅಗ್ನಿಶಿಲೆ ಹಾಗೂ ಅದಕ್ಕೂ ಮೇಲ್ಪದರದಲ್ಲಿ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಅಗ್ನಿಶಿಲೆ ಮತ್ತು ಬೆಣಚುಕಲ್ಲಿನಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಭೂಮಿ ಕ್ರಮೇಣ ತಣ್ಣಗಾಗುತ್ತಾ ಬಂದಂದೆ ಅದು ದಟ್ಟ ಮೋಡಗಳಿಂದ ಕವಿಯಲ್ಪಟ್ಟಿತು. ಆ ಮೋಡಗಳಲ್ಲೇ ಈಗಿನ ಭೂಮಿಯ ನೀರಿನಂಶವೆಲ್ಲಾ ಶೇಖರವಾಗಿತ್ತು. ಆಗಲೂ ಭೂಮಿ ಎಷ್ಟು ಬಿಸಿಯಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ, ಮೋಡಗಳಲ್ಲಿದ್ದ ನೀರು ಕೆಳಗೆ ಬೀಳುತ್ತಿರುವಂತೆಯೇ ಆವಿಯಾಗಿಬಿಡುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗ ಸೂರ್ಯನ ಬೆಳಕು ಸಹ ನುಸುಳಲಾರದಷ್ಟು ಮೋಡಗಳು ದಟ್ಟವಾಗಿದ್ದವು.
ಅಗ್ನಿಪರ್ವತದಿಂದ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ
ಭೂಮಿ ಮತ್ತೂ ತಣ್ಣಗಾದಂತೆ ಮಳೆ ಸುರಿಯಲಾರಂಭಿಸಿತು. ಅಂಥ ಮಳೆ ಮತ್ತೆಂದೂ ಬಿದ್ದಿಲ್ಲ, ಬಹುಶಃ ಬೀಳುವುದೂ ಇಲ್ಲ. ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ನಿರಂತರ ಮಳೆ ಸುರಿದಿರಬಹುದು. ಆ ಮಳೆಯಿಂದ ಹಳ್ಳಕೊಳ್ಳಗಳು ತುಂಬಿದವು, ಸಾಗರಗಳುಂಟಾದವು. ಬಹುಪಾಲು ಭೂಮಿ ನೀರಿನಿಂದಾವೃತವಾಗಿತ್ತು. ಆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಈಗಿನ ಮರಡಿಹಳ್ಳಿಯ ಭೂಮಿಯೆಲ್ಲಾ ಜಲಾವೃತವಾಗಿತ್ತು. ಆಗ ನೀರಿನಡಿಯ ಅಗ್ನಿಪರ್ವತ ಸಿಡಿದು ಲಾವಾ ಹೊರಸೂಸಿ ಮರಡಿಹಳ್ಳಿಯ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ ರಚನೆಗಳು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗಿವೆ.
ನೀರಿನಡಿಯ ಅಗ್ನಿಪರ್ವತ ಸ್ಫೋಟಗೊಂಡಾಗ ಅದರಿಂದ ಲಾವಾ (ಶಿಲಾಪ್ರವಾಹ) ಹೊರಸೂಸುತ್ತದೆ. ಆಗ ಆ ಲಾವಾದ ಉಷ್ಣಾಂಶ 900 ರಿಂದ 1200 ಡಿಗ್ರಿ ಸೆಲ್ಸಿಯಸ್ ಇರುತ್ತದೆ. ಹೊರಸೂಸಿದ ಕುದಿಯುವ ಲಾವಾ ತಣ್ಣನೆ ನೀರಿಗೆ ತಾಗಿದ ಕೂಡಲೇ ಲಾವಾದ ಹೊರಮೈ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಚರ್ಮದಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಅದರ ಒಳಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಲಾವಾ ನುಗ್ಗಿದಾಗ ಆ ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಚರ್ಮ ಬಲೂನಿನಂತೆ ಉಬ್ಬತೊಡಗುತ್ತದೆ.
ಹೊರಮೈ ಚರ್ಮ ಪೂರ್ತಿ ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಇನ್ನು ಅದರೊಳಗೆ ಲಾವಾ ನುಗ್ಗಲು ಆಸ್ಪದವಿಲ್ಲದಾದಾಗ ಅದು ದಿಂಬಿನಂತಾಗಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಹಾಗೂ ಸಂದುಗಳಲ್ಲಿ ಲಾವಾ ನುಗ್ಗಿ `ದಿಂಬು’ಗಳು ರೂಪುಗೊಳ್ಳತೊಡಗುತ್ತವೆ. ಕೊನೆಗೆ ಅವೆಲ್ಲಾ ಪೇರಿಸಿದ ದಿಂಬಿನಾಕೃತಿಗಳಂತೆ ಕಾಣುವುದರಿಂದ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ ಅಥವಾ ದಿಂಬಿನಾಕಾರದ ಶಿಲಾಪ್ರವಾಹ ಎಂಬು ಹೆಸರು ಪಡೆದಿವೆ.
ಈ ರೀತಿಯ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ ರಚನೆಗಳು ಈಗಲೂ ಪೆಸಿಫಿಕ್ ದ್ವೀಪಗಳ ಅಗ್ನಿಪರ್ವತಗಳ ಶಿಲಾಪ್ರವಾಗ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಸೇರುವ ಕಡೆ ಕಾಣಬರುತ್ತವೆ. ಅಲ್ಲದೆ ಮರಡಿಹಳ್ಳಿಯ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾದ ರೀತಿ ಲಕ್ಷಾಂತರ ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಇಡೀ ಭೂಮಿ ಜಲಾವೃತವಾಗಿದ್ದಾಗ ರೂಪುಗೊಂಡವೂ ಇವೆ. ಆದರೆ ಭಾರತೀಯ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಮರಡಿಹಳ್ಳಿಯ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ ಇಡೀ ವಿಶ್ವದಲ್ಲೇ ಅತ್ಯುತ್ತಮವಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ರಚನೆಗಳು.
ಸಾಗರತಳದ ಅಗ್ನಿಪರ್ವತಗಳು ಸಿಡಿದು ಹೊರಸೂಸುವ ಲಾವಾ ಪರ್ವತವಾಗಿ ಅದರ ಶಿಖರಗಳು ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲ್ಭಾಗಕ್ಕೂ ಚಾಚಿ ದ್ವೀಪಗಳಾಗುತ್ತವೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಕೆಲವು ಸಾಗರ ತಳದ ಪರ್ವತಗಳು ಹತ್ತು ಸಾವಿರ ಮೀಟರ್‍ಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಎತ್ತರ ಇವೆ. ಇದೇ ರೀತಿಯ ಲಾವಾ ಪರ್ವತಗಳಿಂದಲೇ ಸೃಷ್ಟಿ ಆಗಿರುವಂಥವು ಸೇಂಟ್ ಹೆಲೆನಾ, ಅಜೋರ್ಸ್ ಹಾಗೂ ಸರ್ಟಸೆ ದ್ವೀಪಗಳು. ದಕ್ಷಿಣ ಐಸ್‍ಲ್ಯಾಂಡಿನಲ್ಲಿರುವ ಸರ್ಟಸೆ ದ್ವೀಪ ಮೊದಲು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರಲೇ ಇಲ್ಲ. 1963ರಲ್ಲಿ ಸಾಗರತಳದ ಅಗ್ನಿಪರ್ವತವೊಂದು ಸಿಡಿದಾಗ ಸರ್ಟಸೆ ರೂಪುಗೊಂಡಿತು.
ಮರಡಿಹಳ್ಳಿಯ ಪಿಲ್ಲೋ ಲಾವಾ ರಚನೆಗಳನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಭೂ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸರ್ವೇಕ್ಷಣಾ ಇಲಾಖೆ `ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಭೂವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸ್ಮಾರಕ’ವೆಂದು ಘೋಷಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಆ ಸ್ಮಾರಕದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಹೇಗಿದೆ? ಒಮ್ಮೆ ನಾಶವಾದರೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಸಿಗಲಾರದಂತಹ ಆ ಸ್ಮಾರಕಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವವರು ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ. ಇಲಾಖೆಯ ತುಕ್ಕುಹಿಡಿದ ಫಲಕಗಳು ಮಾತ್ರ ಕಾವಲುಗಾರರಾಗಿ ನಿಂತಿವೆ.
ಆ ಶಿಲಾರಚನೆಯ ಮಹತ್ವದ ಅರಿವಿಲ್ಲದ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಅದನ್ನು ಒಡೆದು ಅಲ್ಲೇ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಗುಡಿಯನ್ನು ಕಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ಆ ಶಿಲೆಯನ್ನು ಒಡೆದು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ತಮ್ಮ ಮನೆಕಟ್ಟಲೂ ಬಳಸುತ್ತಿರಬಹುದು. ಇದೇ ರೀತಿ ಮುಂದುವರಿದಲ್ಲಿ ಕೋಟ್ಯಂತರ ವರುಷಗಳ ಹಿಂದೆ ರೂಪುಗೊಂಡ ಈ ಅಪರೂಪದ ಹಾಗೂ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶಿಲಾರಚನೆಗಳ ಈ `ಸ್ಮಾರಕದ’ ಗುಡ್ಡ ಬಟಾಬಯಲಾಗಬಹುದು.
ಕಾಮೆಂಟ್‌ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್‌ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ