ನೇತ್ರ ತಜ್ಞನ ನೀರ ಕಾಳಜಿ

ಮಾರ್ಚ್ 22 ವಿಶ್ವ ನೀರಿನ ದಿನಾಚರಣೆ. ಆ ದಿನ ಲಿವರ್ ಪೂಲ್ ನಲ್ಲಿ ನೇತ್ರ ವೈದ್ಯರಾಗಿರುವ ಡಾ.ಮಧು ಸೀತಪ್ಪನವರ `ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ಬಾಯಾರಿಕೆ ಹಿಂಗೀತೆ?' ಕೃತಿಯು ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರದಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಯಿತು. ಆ ಕೃತಿಗೆ ಲಕ್ಷ್ಮೀಪತಿ ಕೋಲಾರರವರ `ನೇತ್ರ ತಜ್ಞನ ನೀರ ಕಾಳಜಿ' ಎಂಬ ಮುನ್ನಡಿಯಿದ್ದು ಅದರ ಪಠ್ಯ ಇಲ್ಲಿದೆ:

ಲಕ್ಷ್ಮೀಪತಿ ಕೋಲಾರ

ನೀರನ್ನು ‘ನೀಲಿ ಚಿನ್ನ’ ಎಂದು ಕರೆಯುವುದರಲ್ಲೇ ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿನ ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನಾವು ಗುರುತಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ನೀರಿಗೆ ನಿಸರ್ಗದಲ್ಲಿ ‘ಬದಲಿ’ ಎಂಬುದಿಲ್ಲ. ಸಿಹಿನೀರು ಎಂಬುದು ಈ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯವಸ್ತುವಾಗಿದೆ. ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಿಸಿಕೊಂಡಿರುವ ಶೇ. ೭೦ ಭಾಗದ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಜಲಚರಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಇನ್ನುಳಿದ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಿಗಳ ಪ್ರಾಣ ಪೋಷಕವಾದ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಪ್ರಮಾಣ ಕೇವಲ ಶೇ. ೨.೫ರಷ್ಟು ಮಾತ್ರ! ಈ ೨.೫ರಷ್ಟರ ಸಿಹಿನೀರಲ್ಲೂ ಘನರೂಪದ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಯೇ ಶೇ. ೯೦ ಭಾಗದಷ್ಟಿದೆ. ಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಮತೋಲನದಲ್ಲಿಟ್ಟಿರುವ ಧ್ರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿನ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಗಳನ್ನು ಕರಗಿಸಿದರಂತೂ ಸರ್ವನಾಶ ಕಟ್ಟಿಟ್ಟ ಬುತ್ತಿ. ಹಾಗಾಗಿ ಮಂಜುಗಡ್ಡೆಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿದರೆ ಉಳಿದ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಶೇ. ೦.೨೬ರಷ್ಟರ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಮೂಲಗಳೊಂದೇ ಮನುಷ್ಯರಾದಿಯಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಜೀವಿಗಳ ಪಾಲಿನ ಏಕೈಕ ಜೀವದ್ರವ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಅತ್ಯಂತ ಅಲ್ಪ ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರಿನ ಮೂಲಗಳೂ ಈಗ ಅಪಾಯದ ಸುಳಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿವೆ! ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದ ಫಿಕ್ಸೆಡ್ ಡಿಪಾಸಿಟ್‌ನಂತಿರುವ ಅಂತರ್ಜಲವೆಂಬುದು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರುವ ನಮ್ಮ ಬಳಕೆಗಾಗಿ ಇರುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ ದುರಾಸೆಯಿಂದ ಪೀಡಿತರಾದ, ಆಧುನಿಕರೆಂದು ಬೀಗುವ ಮನುಷ್ಯರಾದ ನಾವು ಬೋರ್‌ವೆಲ್‌ಗಳೆಂಬ ಯಂತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಹೊರತೆಗೆದು ಬೇಕಾಬಿಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಪೋಲು ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಅಂತರ್ಜಲವೇ ಬತ್ತಿ ೧೦೦೦ದಿಂದ ೨೦೦೦ ಅಡಿಗಳ ಆಳ ಮುಟ್ಟಿ ನಿಂತಿದೆ! ಹೀಗೆ ನೀರನ್ನು ಕುರಿತು ತಮ್ಮ ಅಜ್ಞಾನ, ಅಸಡ್ಡೆಗಳ ಕಾರಣದಿಂದಲೇ ಇಡೀ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಜಲಕ್ಷಾಮವು ಸೃಷ್ಟಿಯಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಮತ್ತೂ ದುರಂತದ ಸಂಗತಿಯೇನೆಂದರೆ, ನಮ್ಮ ಜೀವಪೋಷಕಕ್ಕೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಕೇವಲ ೦.೨೬ರಷ್ಟರ ಸಿಹಿನೀರಲ್ಲೂ ಶೇ. ೭೦ ಭಾಗಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನಂಶವು ಕೃಷಿ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗೇ ಬಳಕೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಉಳಿಕೆಯ ಅತ್ಯಲ್ಪವಾದ ೦.೬ ಅಥವಾ ೦.೭ರಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ಕೈಗಾರಿಕೆಗಳು, ಕಟ್ಟಡ-ಅಣೆಕಟ್ಟೆಗಳ ಕೆಲಸಗಳು ತಮ್ಮ ಸಿಂಹಪಾಲನ್ನು ನಿರ್ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯವಾಗಿ ಬಳಸುತ್ತಿವೆ. ಉಳಿದದ್ದರಲ್ಲಿ ಮನುಷ್ಯ, ಪಶುಪಕ್ಷಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳಾದಿಯಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಜೀವಸಂಕುಲದ ಜೀವನ್ಮರಣದ ಪ್ರಶ್ನೆಯನ್ನು ಪ್ರಕೃತಿ ಹೇಗೋ ನಿಬಾಯಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ನೀರನ್ನು ನೀಲಿ ಚಿನ್ನವೆಂದು ತಜ್ಞರು ಕರೆದಿರುವುದು. ಬಲ್ಲವರು ಊಹಿಸಿರುವಂತೆ ಮುಂಬರುವ ದಿನಗಳಲ್ಲಿನ ಜಾಗತಿಕ ಯುದ್ಧಗಳು ನೀರಿಗಾಗಿಯೇ ನಡೆಯುತ್ತವೆ. ಗಾಭರಿ ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಈ ಅಂಕಿ ಅಂಶಗಳಾಚೆಗೂ ನಾವು ಚರ್ಚೆಯನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿ ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ನಮಗೀಗ ಲಭ್ಯವಿರುವ ೦.೨೬ರಷ್ಟರ ನೀರೇ ಸಾಕಾಗುವಂತಿದೆ, ಆದರೆ ನಾವು ವಿವೇಕಯುತವಾಗಿ ಬಳಸಿದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ! ನೀರನ್ನು ಅಮೂಲ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಪೋಲು ಮಾಡುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಅಂದರೆ ಮಳೆ ನೀರು ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಹರಿದು ಮೋರಿ-ಚರಂಡಿಗಳನ್ನು ಸೇರಿ ಕಲುಷಿತಗೊಂಡು ಬಳಕೆಗೆ ಬಾರದಂತಾಗುತ್ತಿರುವುದು; ಬಳಕೆಯ ನಂತರದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ನದಿಗಳ ನೀರು ಸಮುದ್ರಗಳನ್ನು ಸೇರಿ ಉಪ್ಪುನೀರಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿರುವುದು; ಇತ್ಯಾದಿಯೊಂದೇ ಜಲಕ್ಷಾಮಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಇತಿಹಾಸವೆಂದೂ ಕಂಡು ಕೇಳರಿಯದಂತಹ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಬಾಹುಳ್ಯವೂ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಮೇಲೆ ತೀವ್ರವಾದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೇರಿದೆಯೆಂಬದೂ ಗಮನಾರ್ಹ. ಇದೂ ಸಾಲದೆಂಬಂತೆ- ಗಾಯದ ಮೇಲೆ ಉಪ್ಪು ಸವರಿದಂತೆ, ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಸಿಹಿನೀರು ಮತ್ತು ಅಂತರ್ಜಲ ಖಾಲಿಯಾಗುತ್ತಿರುವಷ್ಟರ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರಗಳ ಉಪ್ಪು ನೀರು ಆವಿಯಾಗಿ ಸಿಹಿನೀರಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಂಡು ಮಳೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಪುನರ್ ಲಭ್ಯವಾಗುತ್ತಿಲ್ಲದಿರುವುದೂ ಕೂಡ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ದುಪ್ಪಟ್ಟುಗೊಂಡು ಜೀವನ್ಮರಣದ ಆತಂಕವೊಂದು ಇಂದು ನಮಗೆದುರಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಆತಂಕದ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ತನ್ನೆದುರಿಗಿಟ್ಟುಕೊಂಡು ನೀರಿನ ಮೂಲಕದ ಜೀವಕಾಳಜಿಯ ಹೋರಾಟವೊಂದನ್ನು ಸದ್ದಿಲ್ಲದೆ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದವರು ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿ ನೇತ್ರ ತಜ್ಞರಾಗಿರುವ ಡಾ. ಮಧು ಸೀತಪ್ಪನವರು. ಮಧು ನಮ್ಮೂರಿನವರಾದ್ದರಿಂದ ನನಗೆ ಹಳೇ ಪರಿಚಯದ ಸ್ನೇಹಿತರು. ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಅವರು ಬಂದು ಭೇಟಿಯಾದಾಗಲೇ ಅಥವಾ ಅವರ ನೆನಪಾದಾಗಲೋ ನನಗೆ ‘ಅಸಾಧ್ಯವಾದದ್ದನ್ನು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸಲೇಬೇಕೆಂಬ ಅಖಂಡ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ’ವೊಂದರ ಸಾಮೀಪ್ಯದ ಅನುಭವವಾಗುತ್ತದೆ. ಆರು ಅಡಿಗೂ ಮಿಗಿಲು ಎತ್ತರದ ಈ ಮಧು ಎಂಬ ಮನುಷ್ಯ ಅಗಾಧವಾದ ನೆನಪಿನ ಶಕ್ತಿ, ವಿಪುಲ ಮಾಹಿತಿ ಹಾಗೂ ಅನ್ಯಜ್ಞಾನ ಶಿಸ್ತುಗಳೆಲ್ಲದರಲ್ಲೂ ಹೊಕ್ಕಾಡಿ ಬಂದ ಬಹುಶ್ರುತರಂತೆ ಗೋಚರಿಸಿ, ತನ್ನ ಆರ್ಜಿತ ಜ್ಞಾನವನ್ನೆಲ್ಲ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯಬದ್ಧತೆಯ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಅನ್ವಯಿಸಿ ಕಾರ್ಯಾನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಲೇಬೇಕೆಂಬ ಛಲದ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ಅದರ ಶಾಖವು ಆರದಂತೆ ಕಾಯ್ದುಕೊಳ್ಳುವ ಬಗೆಯನ್ನು ಕಂಡಾಗಲೇ ಆ ಎತ್ತರವೆಂಬುದು ಕೇವಲ ಭೌತಿಕವಾದದ್ದಲ್ಲ ಎಂದೇ ಅನಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಹುಶಃ ಸಮಾಜಮುಖಿಯಾಗಿ ಸದಾ ಚಟುವಟಿಕೆಯಿಂದಿರುವ ಅವರ ತಾಯಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಬಿ. ಶಾರದ ಸೀತಪ್ಪನವರ ಗುಣವೆನಿಸುತ್ತದೆ.

ಮಧು ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲೇ ಒಬ್ಬ ಕ್ರೀಡಾಪಟುವಾಗಿ ನನ್ನ ನೆನಪಿನ ಲೋಕವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಿದವರು. ನಮ್ಮಿಬ್ಬರ ಮನೆಗಳು ಕೂದಲೆಳೆಯ ದೂರದಲ್ಲಿದ್ದವೆಂಬುದನ್ನು ಬಿಟ್ಟರೆ ನನಗೂ ಮಧುವಿಗೂ ಆಗ ಅಂತಹ ನಿಕಟ ಸಂಪರ್ಕವೇನಿರಲಿಲ್ಲ. ನಾನಂತೂ ಆಗ ದಲಿತ ಚಳುವಳಿಯಲ್ಲಿ ಮುಳುಗಿ ಹೋಗಿದ್ದೆ. ಚಳುವಳಿಗಳಲ್ಲಿದ್ದೆವಾದ ಕಾರಣ ಮಹಿಳೆಯರ ಮೇಲಿನ ದೌರ್ಜನ್ಯಗಳ ವಿರುದ್ಧವೂ ಪ್ರತಿಭಟನೆಗಳನ್ನು ಸಂಘಟಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಅಂತಹ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಮತಿ ಬಿ. ಶಾರದ ಸೀತಪ್ಪನವರೂ ಭಾಗವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರಾಗಿ ಅವರ ಪರಿಚಯ ನನಗೆ ಅಲ್ಪಸ್ವಲ್ಪವಿತ್ತು. ಎಸ್.ಎಫ್.ಐ.ನಲ್ಲಿದ್ದ ಜಿ.ಸಿ.ಬಯ್ಯಾರೆಡ್ಡಿಯವರು ಮಧು ಅವರ ತಂದೆಯ ಕಡೆಯ ಸಂಬಂಧಿ ಯಾದ್ದರಿಂದಲೂ, ಸಮಾನ ಮನಸ್ಕರಾದ ನಾನು ಮತ್ತು ಬಯ್ಯಾರೆಡ್ಡಿಯವರಿಬ್ಬರೂ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿರೋಧೀ ಹೋರಾಟಗಳಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಕೊಂಡಿದ್ದೆವಾದ್ದರಿಂದಲೂ ಈ ಸಂಬಂಧ ಇನ್ನಷ್ಟು ಹತ್ತಿರವಾಯಿತು. ಕೊನೆಗೆ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಚಳವಳಿ ಹಾಗೂ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಚಿಂತನೆಗಳ ಸಮಾನ ಕಾರಣಗಳಿಂದಾಗಿ ಒಗ್ಗೂಡಿದ್ದ ಕೋಲಾರದ ಪ್ರಗತಿಪರ ಮಿತ್ರರ ಬಳಗದಲ್ಲಿದ್ದ ಡಾ. ಜೆ. ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಅವರು ಆ ಮನೆಯ ನೆಂಟನಾದನಂತರ ನಾನೂ ಆ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ತೀರಾ ಹತ್ತಿರವಾಗುವಂತಾಯಿತು. ಅಂದಿನಿಂದಲೂ ಮಧು ಅವರೊಂದಿಗಿನ ಸ್ನೇಹ ಅಬಾಧಿತವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲೇ ನಾವು ಆಗೀಗ ಭೇಟಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದುದು.

ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದಲೂ ಮಧುವಿಗೆ ಕೋಲಾರ, ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರ ಜಿಲ್ಲೆಗಳನ್ನೂ ಒಳಗೊಂಡಂತೆ ಇಡೀ ಈ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ನಿರಂತರ ಬರಗಾಲದ ಭೀಕರ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ, ಅಂತರ್ಜಲವು ಪಾತಾಳ ಸೇರಿ, ಫ್ಲೋರೈಡ್‌ಯುಕ್ತ ವಿಷಮಯ ನೀರು ಮಾತ್ರ ಬಳಕೆಗೆ ಸಿಗುತ್ತಿರುವುದರ ಭಯಾನಕತೆ ಹಾಗೂ ಭವಿಷ್ಯದ ದಿನಗಳ ಜಲಕ್ಷಾಮವು ದುಃಸ್ವಪ್ನವಾಗಿ ಕಾಡುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನಾನೂ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿಯೇ ಗಮನಿಸಿದ್ದೆ. ದೂರದ ಲಂಡನ್‌ನಲ್ಲಿದ್ದುಕೊಂಡೇ ಇಲ್ಲಿನ ಜಲಕ್ಷಾಮದ ಧಾವಂತದ ಹೆಜ್ಜೆ ಗುರುತುಗಳನ್ನು ಮಧು ಆತಂಕದಿಂದ ಗಮನಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಬಹುಶಃ; ಇಂತಹ ಆತಂಕಗಳ ದೆಸೆಯಿಂದಾಗಿಯೇ ಅವರು ಈ ಭಾಗದ ಶಾಶ್ವತ ನೀರಾವರಿ ಹೋರಾಟಗಾರರಿಗೆ ಹತ್ತಿರವಾದಂತೆಯೇ, ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರಿಗೂ ಹತ್ತಿರವಾದಂತಿದೆ. ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರು ಮಲೆನಾಡಿನ ನೇತ್ರಾವತಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇ. ಹತ್ತುಭಾಗದ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಮಳೆ ಕೊಯ್ಲಿನ ಮೂಲಕ, ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಸೇರಿಹೋಗುವ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಸರಾಸರಿ ನೀರಿನಷ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದ ಮಳೆನೀರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ, ಅದನ್ನು ತುಮಕೂರು, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ಬೆಂಗಳೂರು ಗ್ರಾಮಾಂತರ, ರಾಮನಗರ, ಕೋಲಾರ ಹಾಗೂ ಚಿಕ್ಕಬಳ್ಳಾಪುರದಂತಹ ಬರಪೀಡಿತ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಕೆರೆಗಳಿಗೆ ಹರಿಸುವ ಕುರಿತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವರದಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಅದರ ಅನುಷ್ಠಾನಕ್ಕಾಗಿ ಪರಿತಪಿಸುತ್ತಿರುವವರು. ಹೀಗಾಗಿ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಮಧು ಅವರು ಪರಮಶಿವಯ್ಯ ನವರಿಗೆ ಹತ್ತಿರದವರಾದರು, ಆಪ್ತರಾದರು. ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆಯೇ ನಾನೂ ಮಧುವಿನ ಜೊತೆ ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರನ್ನು ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಭೇಟಿಯಾಗಿ ಅವರ ವರದಿಯ ಕುರಿತು ಸಾಕಷ್ಟು ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ್ದೆ. ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯನ್ನು ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಕರಾವಳಿ ಭಾಗದ ರಾಜಕೀಯ ಧುರೀಣರು, ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು ತೀವ್ರವಾಗಿಯೇ ವಿರೋಧಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಹೀಗೆ ವಿರೋಧಿಸುವವರಲ್ಲಿ ಬಹುತೇಕ ಮಂದಿ ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದವರೂ ಅಲ್ಲ, ಕನಿಷ್ಟ ಅದರ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತವೂ, ನಿಖರವೂ ಆದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನೂ ಪಡೆದವರಲ್ಲ.

ಪರಮಶಿವಯ್ಯ

ಕರಾವಳಿ ಭಾಗದ ಜನರಿಗೆ ತಮ್ಮ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿಯ ಹರಿದ ದಿಕ್ಕನ್ನೇ ಬದಲಿಸಿ ಇಡೀ ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿಯನ್ನೇ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವಂತೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆಂಬ ವಿಪರೀತದ ಕಲ್ಪನೆಯಿದ್ದು. ಆ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅವರು ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯನ್ನು ‘ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿ ತಿರುವು ಯೋಜನೆ’ ಎಂದೇ ತಪ್ಪು ತಪ್ಪಾಗಿ ಪ್ರಚುರಗೊಳಿಸಿ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದ ಸಮುದಾಯದಲ್ಲಿ ಭಾವನಾತ್ಮಕ ವಿರೋಧದ ಬಹುದೊಡ್ಡ ಅಲೆಯನ್ನು ಹುಟ್ಟು ಹಾಕಿದರು. ಉಳಿದಂತೆ ಪರಿಸರವಾದಿಗಳ ಆತಂಕಗಳೆಲ್ಲವೂ ನಮ್ಮ ಆತಂಕಗಳು ಕೂಡ. ಆದರೆ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾದ ಏನೊಂದನ್ನೂ ಬದಲಿಸಲೇ ಕೂಡದೆಂಬ ಹಠಮಾರಿ ನಿಲುವು ಅನೇಕ ಪರಿಸರವಾದಿಗಳಲ್ಲಿರುವುದನ್ನು ನಾನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇನೆ. ಅದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯನ್ನು ಅನುಷ್ಠಾನಗೊಳಿಸಿದರೆ ಆಗಬಹುದಾದ ಪರಿಸರ ಹಾನಿಯನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟುವುದು ಹೇಗೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ಚಿಂತಿಸುವುದು ಹೆಚ್ಚು ಸೂಕ್ತವಾದದ್ದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಗುಂಡ್ಯಾ ಜಲವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿನಂತೆ ಆರು ಸಾವಿರ ಹೆಕ್ಟೇರುಗಳ ಕಾಡುನಾಶದ ಸಮಸ್ಯೆ ಇಲ್ಲಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ೨೯೫ ಹೆಕ್ಟೇರುಗಳಷ್ಟು ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶವು ಮಾತ್ರ ನೇತ್ರಾವತಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದ ಶೇ. ಹತ್ತು ಭಾಗದಲ್ಲಿನ ಮಳೆ ಕೊಯ್ಲು ಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುವ ನೀರನ್ನು ಹರಿಸಲು ಅಗತ್ಯವಾಗುವ ಕಾಲುವೆಗಳ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆಂದು ಮಧು ಅವರು ತಮ್ಮ ಲೇಖನಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಪದೇ ಪದೇ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಈ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಅಣೆಕಟ್ಟು ನಿರ್ಮಿಸಬೇಕಾದ ಅಗತ್ಯವೇ ಇಲ್ಲ. ಜಲಸಂಗ್ರಹಾಗಾರವು ಕೂಡ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಯೋಜನೆಯ ಅನುಷ್ಠಾನದ ನಂತರವೂ ಕೂಡ ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿ ಎಂದಿನಂತೆಯೇ ತನ್ನ ಮಾಮೂಲು ಪಾತ್ರದಲ್ಲಿಯೇ ಹರಿಯುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿಯ ನೀರಿನ ಗರಿಷ್ಠ ಪ್ರಮಾಣದ ಬಳಕೆಯ ನಂತರದಲ್ಲಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ವ್ಯರ್ಥವಾಗಿ ಹರಿದು ಹೋಗುವ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಸರಾಸರಿ ಪ್ರಮಾಣದ ನೀರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮಳೆಕೊಯ್ಲಿನ ಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ‘ಗಾರ್ಲೆಂಡ್ ಕೆನಾಲ್’ ಮೂಲಕ ಹರಿಸಲಾಗುವುದೆಂದು ಮಧು ಅವರು ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯನ್ನಾಧರಿಸಿ ವಿವರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಮಧು ಅವರು ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯ ಕುರಿತಂತೆ ಎದ್ದಿರುವ ಅನುಮಾನಗಳಿಗೆಲ್ಲಾ ತಮ್ಮ ಲೇಖನಗಳ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಸಮರ್ಪಕ ಹಾಗೂ ಸಮರ್ಥ ರೀತಿಯ ಪರಿಹಾರಗಳನ್ನು ಕೂಡ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೇತ್ರಾವತಿ ಹಾಗೂ ಕುಮಾರಧಾರಾ ನದಿಗಳ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಮಳೆ ಕೊಯ್ಲು ಪದ್ಧತಿಯ ಮೂಲಕ ನೀರು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವುದರಿಂದ ಆಗುವ ಪರಿಸರ ಹಾನಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಿಸರ ಸಮತೋಲನದ ಕೆಲವು ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಗುವುದರಿಂದ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಈ ವರದಿಯು ಪರಿಸರ ವಿರೋಧಿಯಲ್ಲವೆಂದು ವಾದಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಯಲು ಸೀಮೆಯಲ್ಲಿನ ಸಹಸ್ರಾರು ಕೆರೆಗಳಿಗೆ ಈ ನೀರು ಹರಿಯುವುದರಿಂದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಅಂತರ್ಜಲದ ಮಟ್ಟವು ಹೆಚ್ಚಿ, ಆ ಮೂಲಕ ಹಸಿರು ಕೂಡ ಕಂಗೊಳಿಸಬಲ್ಲದು. ಪ್ಲೋರೈಡ್‌ನ ಸಮಸ್ಯೆಯೂ ಪರಿಹಾರವಾಗಿ ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ಮಕ್ಕಳ ಹಲ್ಲು ಮತ್ತು ಮೂಳೆಗಳು ಊನಗೊಳ್ಳದೆ ಸುರಕ್ಷಿತವಾಗಿರಬಲ್ಲವು. ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ಬಗೆಹರಿಯುವುದ ರೊಂದಿಗೆ ಕೃಷಿ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ಚುರುಕಾಗಿ, ಉತ್ಪಾದನೆಯೂ ಹೆಚ್ಚಿ, ಆತ್ಮಹತೆ ಮತ್ತು ಸಾಲಗಳ ಅಡ್ಡಕತ್ತರಿಯಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಕೊಂಡಿರುವ ರೈತಾಪಿ ಸಮುದಾಯದ ಬದುಕಗಳೂ ಉತ್ತಮಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ; ಅವರು ಉಸಿರಾಡುವುಂತಾಗುತ್ತದೆಂಬುದು ಮಧು ಅವರ ಕಾಳಜಿ ವತ್ತು ನಿಲುವು.

ಮಧು ಅವರು ತಮ್ಮ ಲೇಖನಗಳಲ್ಲಿ ಮಂಡಿಸಿರುವ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳು ಪರಿಸರ ಕುರಿತ ಕುರುಡು ವಾದಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯ ಕುರಿತ ತಪ್ಪು ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರವೆಂಬಂತಿರುವುದನ್ನು ಓದುಗರು ಗಮನಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳ ಸ್ಯಾಂಪಲ್ ಹೀಗಿವೆ: (೧) ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಕನಿಷ್ಠ ೨,೫೦೦ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಗಳಷ್ಟು ನೀರು ಪಶ್ಚಿಮಾಭಿಮುಖವಾಗಿ ಹರಿಯುವ ನದಿಗಳಿಂದ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಹರಿದುಹೋಗುತ್ತಿದೆ. (೨) ೨೦೨೦ರ ಹೊತ್ತಿಗೆ ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯವೊಂದರಲ್ಲೇ ಸುಮಾರು ೨೦ ದಶಲಕ್ಷ ಜನ ನೀರಿನ ಅಭಾವದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿಯೇ ಸ್ಥಳಾಂತರಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. (೩) ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ ಕರಾವಳಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ೨ ಲಕ್ಷ ರೈತರಿಗೂ ವರ್ಷದ ೨೪ ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲವೂ ನೀರು ಒದಗಿಸಬಹುದಲ್ಲದೆ, ಕುಡಿಯುವ ನೀರನ್ನೂ ಪೂರೈಸಬಹುದು. (೪) ನೇತ್ರಾವತಿ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿನ ಮಳೆಕೊಯ್ಲಿನ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸಲಾಗುವ ನೀರನ್ನು ಗುರುತ್ವಾಕರ್ಷಣೆಯ ಮೂಲಕವೇ ಬಹುತೇಕ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಹರಿಸಬಹುದಾಗಿದ್ದು, ವಿದ್ಯುಚ್ಛಕ್ತಿಯ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅಗತ್ಯವಿರುವುದಿಲ್ಲ. (೫) ವಿಶ್ವ ಆರೋಗ್ಯ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಶೇ. ೫೦ರಷ್ಟು ಒಳರೋಗಿಗಳು ಕಲುಷಿತ ನೀರಿನಿಂದ ಬರುವ ಸಾಂಕ್ರಾಮಿಕ ರೋಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ. (೬) ನಾವು ಈ ಭೂಮಿಯ ಮೇಲೆ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಸಿಹಿನೀರಿನ ಒಟ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿನ ಶೇ. ೧ರಷ್ಟನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಿದ್ದು, ಉಳಿದ ನೀರು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ವ್ಯರ್ಥ ಹರಿದುಹೋಗುತ್ತಿದೆ. (೭) ನೀರಿನ ತೀವ್ರ ಅಭಾವದಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ಕೇವಲ ೭೦ ಕಿ.ಮೀ.ಗಳ ದೂರದ ಪಾವಗಡದಲ್ಲಿ ನೆಲದ ಮರುಭೂಮೀಕರಣದ ಅಪಾಯವು ಈಗಾಗಲೇ ಎದುರಾಗಿದೆ. (೮) ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿಯ ೫೨೧ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಯಷ್ಟು ನೀರು ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಸಮುದ್ರದ ಪಾಲಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ಅದರ ಪೈಕಿ ೪೨೧ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಯಷ್ಟು ನೀರು ಮೇ-ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ತಿಂಗಳುಗಳ ನಡುವಿನ ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲೇ ಸಮುದ್ರದ ತೆಕ್ಕೆಗೆ ಬೀಳುತ್ತಿದೆ. ಅದರ ಪೈಕಿ ಕೇವಲ ೪೨ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಯಷ್ಟು ನೀರನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪರಮಶಿವಯ್ಯನವರು ರೂಪಿಸಿರುವ ಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕ ಬಯಲು ಸೀಮೆಗೆ ಹರಿಸಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಿರುವುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ನೇತ್ರಾವತಿ ನದಿಯ ನೀರಿಗೆ ಸಮುದ್ರದ ನೀರು ನುಗ್ಗಿ ಉಪ್ಪಿನಾಂಶ ಹೆಚ್ಚುವುದರಿಂದ ಜಲಚರಗಳ ಸಿಹಿನೀರು ಮತ್ತು ಆಹಾರಕ್ಕೆ ತೊಂದರೆಯಾಗುತ್ತದೆಂಬುದು ಕೇವಲ ಊಹೆ ಮತ್ತು ಹಾಸ್ಯಾಸ್ಪದ ವಿಚಾರವಾಗಿದೆ. ಮಳೆಗಾಲದ ನೇತ್ರಾವತಿಯ ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಶೇ. ೧೦ ಭಾಗ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದರಿಂದಲೇ ಸಮುದ್ರದ ನೀರು ನದಿಗೆ ನುಗ್ಗುವುದಾದರೆ ಬತ್ತದಂತೆ ಹರಿಯುವ ಬೇಸಿಗೆಯಲ್ಲಿನ ಕಥೆಯೇನು (೯) ೪೨ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ. ನೀರು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಹರಿಯುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿದ ಕೂಡಲೇ ಸಮುದ್ರದ ಲವಣಾಂಶವು ಹೆಚ್ಚಿ ಮೀನುಗಾರರಿಗೆ ತೊಂದರೆಯಾಗುತ್ತದೆನ್ನು ವವರು ಅದೇ ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ೨೧ ಸಣ್ಣ್ಣ ನದಿಗಳಿಂದ ೨೦೦೦ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಯಷ್ಟು ಸಿಹಿ ನೀರು ಸೇರುತ್ತಿದೆಯೆಂಬುದನ್ನು ಮರೆತಿರುತ್ತಾರೆ. ಜೊತೆಗೆ ಸಮುದ್ರದ ಮೇಲೆ ಬೀಳುವ ಮಳೆಯಿಂದಾಗಿ ಸಹಸ್ರಾರು ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಗಳಷ್ಟು ಸಿಹಿನೀರು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಬೆರೆಯುತ್ತಲೇ ಇರುತ್ತದೆಂಬೂದೂ ನಮ್ಮ ಗಮನದಲ್ಲಿರಬೇಕು. (೧೦) ೪೨ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಗಳಷ್ಟು ಸಿಹಿನೀರಿನ ಕೊರತೆಯ ದೆಸೆಯಿಂದಾಗುವ ಏರುಪೇರನ್ನು ಸಹಿಸಿ ಸಮದೂಗಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲ ಶಕ್ತಿ ಅರಬ್ಬಿ ಸಮುದ್ರ ಹಾಗೂ ಮಲೆನಾಡಿನ ಪ್ರಕೃತಿಗಿದೆ. (೧೧) ೧೯ನೇ ಶತಮಾನದ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ಕಾವೇರಿ ನದಿಯ ೭೦೦ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ. ನೀರು ಹಾಗೂ ಕೃಷ್ಣಾನದಿಯ ೨೦೬೦ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ. ನೀರು ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿಯನ್ನು ಸೇರುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈಗ ಈ ಎರಡೂ ನದಿಗಳಿಂದ ಕೇವಲ ೬೫ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಯಷ್ಟು ನೀರು ಮಾತ್ರ ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತಿದೆಯೆಂದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಪೂರ್ವ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿನ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಯ ಉದ್ಯಮವೇ ನಿಂತುಹೋಗಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ಮೀನುಗಾರರೆಲ್ಲರೂ ಗುಳೆಹೋಗಿದ್ದಾರೆಯೇ? ೨೬೯೫ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಯಷ್ಟು ಸಿಹಿನೀರು ಬಂಗಾಳಕೊಲ್ಲಿಗೆ ತಪ್ಪಿದಾಗಲೇ ಅನಾಹುತಗಳೇನೂ ಸಂಭವಿಸಿಲ್ಲದಿರುವಾಗ ಕೇವಲ ೪೨ ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಯಷ್ಟು ನೀರು ಸಮುದ್ರಕ್ಕೆ ಕೊರತೆ ಬೀಳುವುದರಿಂದ ಏನೆಂತಹ ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಮಾಣದ ಪ್ರಮಾದ ಎದುರಾದೀತು ಎನ್ನುವಂತಹ ತರ್ಕಗಳನ್ನು ಲೇಖಕರು ಪುಸ್ತಕದುದ್ದಕ್ಕೂ ಮಂಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇಂತಹ ವಿಪುಲ ಮಾಹಿತಿ-ಅಂಶಗಳನ್ನಾಧರಿಸಿ ಮಧು ಅವರು ಬರೆದಿರುವ ಲೇಖನಗಳೆಲ್ಲವೂ ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು ಮತ್ತು ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ನೀರಾವರಿ ಹೋರಾಟಗಾರರೆಲ್ಲರಿಗೂ ಅಧ್ಯಯನ ಯೋಗ್ಯ. ಆಕರಗಳಾಗಿವೆ. ಇಷ್ಟರ ನಡುವೆಯೂ ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಜೀವವೈವಿಧ್ಯದ ಮೇಲಾಗುವ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಎಚ್ಚರಿಕೆಯಿಂದ ಪರಿಶೀಲಿಸಿ, ಅಧ್ಯಯನಕ್ಕೊಳಪಡಿಸಿಯೇ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡಬೇಕೆಂಬ ವಿವೇಕವನ್ನೂ, ಸಂಯಮವನ್ನೂ ತಮ್ಮ ಬರವಣಿಗೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಧು ಪರಿಸರ ವಿರೋಧಿಯಲ್ಲವೆಂಬುದನ್ನು ಯಾರೂ ಮರೆಯುವಂತಿಯೇ ಇಲ್ಲ.

ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಪೆರಿಯಾರ್ ಮತ್ತು ವೈಗೈ ನದಿಗಳ ಜೋಡಣೆಯನ್ನು ಮಾಡಿದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಜಾನ್ ಪೆನ್ನಿಕುಕ್ ಅವರ ಸಾಹಸಗಾಥೆಯಂತೂ ಮನಮಿಡಿಯುವಂತಿದೆ. ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಹರಿಯುತ್ತಿದ್ದ ಪೆರಿಯಾರ್ ನದಿಯ ಸಾವಿರಾರು ಟಿ.ಎಂ.ಸಿ.ಗಳಷ್ಟು ನೀರು ಸಮುದ್ರ ಸೇರಿ ಪೋಲಾಗುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿದ ಪೆನ್ನಿಕುಕ್ ರಾಮನಾಡದ ಅರಸು ಹಾಗೂ ಮದ್ರಾಸಿನ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಪ್ರೆಸಿಡೆನ್ಸಿ ದುಬಾರಿ ಯೋಜನೆಯೆಂದು ಕೈಬಿಟ್ಟಮೇಲೂ ತನ್ನ ಸ್ವಂತ ಮನೆ ಹಾಗೂ ಹೆಂಡತಿಯ ಒಡವೆಗಳನ್ನು ಮಾರಿ ಹತ್ತುವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಿ ಬರಪೀಡಿತವಾಗಿದ್ದ ಥೇಣಿ, ಮಧುರೈ, ಶಿವಗಂಗಾ ಹಾಗೂ ರಾಮನಾಥಪುರಂ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಿಗೆ ಜೀವ ಹರಿಸಿದ. ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಕಳೆದ ೧೧೬ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರಕ್ಕೆ, ಬಹುವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ಜೀವರಾಶಿಗೆ, ಸಮುದ್ರದ ಉಪ್ಪಿನಾಂಶದ ಏರಿಳಿತಕ್ಕೆ, ಮೀನುಗಾರರಿಗೆ ಯಾವ ಪ್ರಮಾಣದ ತೊಂದರೆಗಳಾಗಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಕೂಡ ಅರಿತೇ ನಾವು ಮುಂದಿನ ಹೆಜ್ಜೆ ಇಡಬಹುದೆಂಬುದು ಮಧು ಅವರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಯೋಜನೆಯಿಂದ ಪರಿಸರಕ್ಕಾಗುವ ಹಾನಿಯ ಹತ್ತುಪಟ್ಟು ಪರಿಸರ ಸಮತೋಲನದ ಕೆಲಸ ಬರಪೀಡಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಆಗುವುದರ ಜೊತೆಗೆ ಲಕ್ಷಾಂತರ ಜನರ ಬದುಕೂ ಹಸನಾಗುವುದಾದಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಯಾಕೆ ವಿರೋಧಿಸಬೇಕೆಂಬುದು ಮಧು ಅವರ ಅಭಿಮತವಾಗಿದೆ. ಮಧು ಅವರ ಜಲಚಿಂತನೆಗಳು ಕೇವಲ ನೇತ್ರಾವತಿ ಸುತ್ತಲೇ ಗಿರಕಿ ಹೊಡೆದಿಲ್ಲ. ಬದಲಿಗೆ ಚೀನಾದ ಪಿತೂರಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಬ್ರಹ್ಮಪುತ್ರಾದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಕಾವೇರಿ, ಕೃಷ್ಣ, ಗುಂಡ್ಯಾ ಜಲ ವಿದ್ಯುತ್ ಯೋಜನೆ, ಎತ್ತಿನಹೊಳೆ ಯೋಜನೆ, ಬೆಂಗಳೂರಿನ ನೀರಿನ ಸಮಸ್ಯೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನದೀ ಜೋಡಣೆ, ಆಹಾರ ಸುರಕ್ಷತೆ, ಕೋಲಾರದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿರುವ ಯುರೇನಿಯಂವರೆಗೂ ಹಬ್ಬಿದೆ. ಆದರೂ ಇಡೀ ಪುಸ್ತಕ ಬಯಲು ಸೀಮೆಗೆ ನೀರುಣಿಸಿ ಜೀವ ನೀಡುವುದರತ್ತಲೇ ಹೆಚ್ಚು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತಗೊಂಡಿರುವುದು ಇಲ್ಲಿನ ವಿಶೇಷ. ಇಲ್ಲಿನ ಲೇಖನಗಳೆಲ್ಲವೂ ಕನ್ನಡದ ದಿನಪತ್ರಿಗಳಲ್ಲಿ ಅಂಕಣ ಬರಹಗಳಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿತಗೊಂಡಂಥವು. ಹಾಗಾಗಿ ಅಂಕಣ ಬರವಣಿಗೆಯ ಮಿತಿಗಳೂ ಇಲ್ಲಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅನೇಕ ಅಂಶಗಳು ಪುನರಾವರ್ತಿತವಾದಂತೆ ತೋರುತ್ತವೆಯಾದರೂ ಅವು ಆಯಾ ಸಂದರ್ಭದ ಅಗತ್ಯದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪದೇ ಪದೇ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿತಗೊಂಡಿರಬಹುದು. ಆದರೂ ನೀರಿನ ಕುರಿತ ವಿಚಾರಗಳನೇಕವನ್ನು ಕುತೂಹಲಕರವಾಗಿ ಮಂಡಿಸುವಾಗ ಅವು ಅಂತಹ ದೊಡ್ಡ ತೊಡಕೇನಲ್ಲವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಇಡೀ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಸಾವಧಾನದಿಂದ ಪುನರ್ ಸಂಪಾದಿಸುವ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳೂ ಇದ್ದೇ ಇದ್ದವಾದರೂ ಕಣ್ಣೆದುರಿಗೇ ಹತ್ತಿ ಉರಿಯುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತಂತೆ ಬರಹದ ಮೂಲಕ ಜನರನ್ನು ಜಾಗ್ರತಗೊಳಿಸುವ ತುರ್ತಲ್ಲಿ ಇಂತಹ ಲೋಪಗಳು ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗಂತೂ ಕ್ಷಮ್ಯ ಎನಿಸುತ್ತದೆ. ಭಾಷೆಯ ಮೂಲಕದ ಪರಿಶೀಲನೆ, ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಮೌಲ್ಯಗಳಿಗಿಂತಲೂ ವಿಚಾರಗಳೇ ಮುಖ್ಯವೆಂಬುದು ಇಲ್ಲಿನ ಲೇಖನಗಳ ಧೋರಣೆ.

ಮಧು ಎಂದಿನಿಂದ ಬರಹಗಾರರಾದರೆಂಬುದೇ ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಸೋಜಿಗದ ಸಂಗತಿ. ನಾನು ನಂಬಿರುವಂತೆ ಮೂಲಭೂತ ಅಗತ್ಯತೆಗಳಲ್ಲೊಂದಾದ ನೀರಿನ ಹೋರಾಟವೇ ಮಧು ಅವರಲ್ಲಿನ ಲೇಖಕನನ್ನು ಹೊರತಂದಿದೆ. ಇದು ನೀರಿನ ಶಕ್ತಿಯೂ ಆಗಿರುವಂತೆ ಮಧುವಿನ ಸಂಖ್ಯಾಬಲವೂ ಆಗಿರಬಲ್ಲದು. ಬಯಲು ಸೀಮೆಗೆ ನೀರು ತರಲೇಬೇಕೆಂಬ ಹಠತೊಟ್ಟಿರುವ ಮಧು ನನ್ನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಜಾನ್ ಪೆನ್ನಿಕುಕ್‌ನಂತೆಯೇ ಕಾಣಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸಾವಿರಾರು ಮೈಲಿಗಳಾಚೆಯ ಲಂಡನ್‌ನಿಂದಲೇ ತಮ್ಮ ಬರಪೀಡಿತ ತಾಯ್ನೆಲದ ಜಲದಾಹದತ್ತ ಚಿಕಿತ್ಸಕ ದೃಷ್ಟಿ ಹರಿಸಿರುವ ಮಧು ಜಲನೇತ್ರತಜ್ಞರಂತೆಯೂ, ಆಧುನಿಕ ಭಗೀರಥನಂತೆಯೂ ಕಠಿಣ ತಪದ ಹಾದಿಗಿಳಿದಂತಿದೆ. ಬಯಲು ಸೀಮೆಯ ಜಲಾಂದೋಲನಕ್ಕೆ ಕ್ರಮೇಣ ತೀವ್ರತೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಡುತ್ತಿರುವ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಗಟ್ಟಿ ಬುನಾದಿಯ ತಾತ್ವಿಕ ಆಯಾಮ ಕಲ್ಪಿಸುತ್ತಿರುವ ಮಧು ಅವರ ನೀರ ಹೋರಾಟ ಫಲಪ್ರದವಾಗಲೆಂದು ಎದೆ ತುಂಬಿ ಹಾರೈಸುತ್ತೇನಲ್ಲದೆ ಶಕ್ತಿಮೀರಿ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಹೆಜ್ಜೆ ಹರಿಸಲೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತೇನೆ.

ಲಕ್ಷ್ಮೀಪತಿ ಕೋಲಾರ